Su Tesisatı ile İlgili Temel Kavramlar

• Sıhhi Tesisat
  Temiz suyun (sıcak ve soğuk) kirlenmesini önleyerek kullanım yerlerine kadar iletilmesini, kirli ve pis suların sağlıklı bir şekilde toplanarak bina dışına taşınmasını sağlayan boru tesisatlarına sıhhi tesisat denir.
• Su Tesisatı Çeşitleri
  Sıhhi tesisatlar, kullanım amaçlarına göre gruplara ayrılmıştır.
• Temiz Su Tesisatı
• Binalarda suyu, kullanma yerlerine kadar ileten boru ağına bina temiz su tesisatı denir. Bu tesisat, iki bölüme ayrılır:
  • Besleme borusu (dış temiz su tesisatı)
  • İç temiz su tesisatı

Dış Temiz Su Tesisatı

Binalarda boru hattının döşenmesinde şehir su borusu ile binada sayaç arasında kalan kısma besleme borusu denir.

İç Temiz Su Tesisatı

Temiz suyu katlara dağıtan kolonlar ile kolonlardaki suyu kullanma yerlerine götüren bağlantı borularından oluşur.

Temiz Su Tesisatında Boruların Döşenmesi

Dairelerde temiz su boruları, zorunlu hâller dışında genellikle sıva altı döşenir. Bu sistem sayesinde terlemeyi önlemiş oluruz. Katlara çıkan kolon boruları ise sıva üstü döşenir.

Tesisata başlamadan önce yapılacak iş planlanır. Boruların geçeceği yerler tebeşirle işaretlenir. Kırmaya başlamadan önce zarar verilebilecek tesisat olup olmadığı kontrol edilir.

Temiz su tesisatının su akıtma yerlerinin iyi düzenlenmesi durumunda soğuk su ve sıcak su tesisatının iyi planlanması hem işçiliği hem de malzeme tasarrufunu sağlar.

Temiz su tesisatı boruları mutlaka duvardan döşenmelidir. Zeminde döşenecek boruların arızası durumunda değiştirilmesi ya da arızanın giderilmesi oldukça zordur.

Sıcak su tesisatı için soğuk su tesisatı döşendikten sonra sıcak suyun gidecek olduğu yerler işaretlenir. Tesisata ısıtıcı çıkışından başlayarak (Isıtıcı çıkışına vana konulacaktır.) sırasıyla döşenir.

Çelik Borularla Tesisatın Döşenmesi

Galvanizli demir boru, mengeneye yeterli uzunlukta bağlanır. Boru, uygun yöntemlerden biriyle ölçü alınarak işaretlenir. İşaret yerinden kesilerek diş açma için boru ağzı temizliği yapılır. Boru çapına uygun pafta lokması pafta gövdesine takılır. Pafta, cırcır yönüne ayarlanarak borunun diş açılacak ucuna takılır. Paftaya boru eksenine dik baskı uygulanarak pafta saat yönüne doğru çevrilir. İki veya üç turdan sonra dişlere yağ damlatılarak paftanın ısınmaması ve rahat diş açılması sağlanır. Diş boyu, pafta lokmasını iki diş kadar geçmelidir.

Galvanizli demir boru ek parçasıyla birleştirme ve yön değiştirmeler yapar. Bu borulara hiçbir zaman eğme, bükme ve kaynak gibi sıcak işlem uygulanmaz. Yoksa boru kaplaması olan galvaniz özelliğini kaybederek borunun korozyona uğramasına neden olur. Borunun açılan dişi üstüne sızdırmazlık elemanı sarılır. Sızdırmazlık elemanı olarak keten ve teflon bant kullanılır. En çok kullanışlı olan kendirdir. Teflon bant ise silikon esaslı bir maddedir. Özellikle musluk, vana, uzatma parçası gibi krom nikel kaplı malzemelerde kullanılması tercih edilir.

Bakır Borularla Tesisatın Döşenmesi

Bakır borular Türkiye’de daha çok küçük tesislerde kullanılır. Çelik borulara göre daha pahalıdır. Fakat daha hafif, montajları kolay ve korozyona dayanıklıdır. Bakır borular sert ve yumuşak olabilir. 22 mm çapa kadar bakır boruların yumuşak cinsleri düz çubuk olarak bulunur. Daha büyük çaptakiler sadece düz boru olarak bulunur. Bakır boruların et kalınlıkları azdır. Bu nedenle bakır borular dişli bağlantıya uygun değildir. Bakır borular lehimli, havşalı, yüksüklü ve kordonlu olarak birleştirilir. Temiz su tesisatındaki birleştirmelerde dört yöntem kullanılır.

Plastik Borularla Tesisatın Döşenmesi

Temiz su tesisatında kullanılan polipropilen türü plastik borular termosetting plastiközelliği taşır. Bu nedenle ısıl işlem yapılarak birleştirilir. Borunun 260°C-270°C kadansıtılması, kolay şekil alarak aynı cins plastikle yapışma özelliğini kazanır. Temiz su tesisatı kaba işçiliği yapılırken su kullanım ağızlarının yerden yüksekliğinin bilinmesi gerekir. Aşağıda bu tablo verilmektedir.

Gerekli Olan Armatürler ve Yerden Yükseklik Değerleri (cm):

Taharet musluğu :15
Bas : 15-110
Lavabo :110
Banyo küveti :75
Ayaklı lavabo:50-55
Klozet :40
Pisuvar:80
Şofben ya da termosifon :110
Çamaşır makinesi:60
Eviye:110
Bulaşık makinesi:60
Isıtıcı:110-120