Bir yakıttaki enerjiyi ısı şeklinde açığa çıkartarak oluşan ısı enerjisini bir akışkana verecek şekilde imal edilmiş ve basınç altında çalışan kapalı bir kap.

Enerji gereksinimi olan birçok sanayi dalında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kazanda üretilen buhar, sanayi proseslerinde doğrudan ısı enerjisi olarak veya harekete dönüştürülerek mekanik enerji olarak bir çok alanda kullanılmaktadır.

Kazanlar, ilk yatırım ve işletme giderleri bakımından oldukça pahalı enerji üreteçleridir. Bu nedenle, amaca uygun kazan seçilmeli, işletilmesinde ve bakımında gerekli özen gösterilmelidir.

KAZANLARIN SINIFLANDIRILMASI

• Yakıt cinsine,
• Yakıtın yakıldığı ocağın cinsine,
• Ürettikleri akışkanın cinsine,
• Çalışma basıncına,
• Yapım tarzına,
• İmalat malzemesine,
• Su sirkülasyonuna,
• Gaz sirkülasyonuna

göre çok değişik şekilde sınıflandırılabilir

KAZANLARIN VERİMLİ ÇALIŞTIRILMASI

• Kazan seçimi yapılırken işletmenin yıllık, aylık ve günlük bazda mevcut buhar ihtiyaçlarının bilinmesi ve yakın gelecekte olabilecek yük durumlarının göz önüne alınması gereklidir.
• Kazandaki buhar basıncının düşürülmesi ile yakıt faturasında %1-2 lik bir tasarruf sağlanabilmektedir.
• Bu tasarrufların bir kısmı baca gazı sıcaklığının düşmesi ve bununla birlikte oluşan kazan verimindeki artıştan dolayıdır. Kazan yüzeyinden olan ısı kayıpları da basıncın düşürülmesiyle orantılı olarak bir miktar düşecektir.

KAZAN VERİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

• Eksik yanma (yanma verimi)
• Baca gazındaki su buharı nedeniyle olan ısı kaybı
• Kuru baca gazı nedeniyle olan ısı kaybı
• Fazla hava (l)
• Baca gazı sıcaklığı
• Yakıt cinsi
• Brülörler
• Buhar basıncı
• Kazan yükü
• Isıtma yüzeylerinin kirliliği
• Kazan yüzeyinden olan ısı kaybı
• Blöf nedeniyle olan ısı kaybı
• Besi suyu ve yanma havası sıcaklığı
• Kazan ve boru tesisatı dış yüzey yalıtım kalitesi
• Kondensin geri kazanılması

Eksik Yanma

• Katı ve sıvı yakıt içinde bulunan yanabilen maddelerin yanmayarak kül içinde kaldığı veya baca gazında yanmamış karbon oluştuğu zaman meydana gelmektedir.
• Hava fazlalığı ayarlanarak iyi bir yanma sağlanabilir.
• Baca gazındaki O2 miktarını optimum seviyede tutmak gerekir. ( Hava/yakıt oranı gereğinden fazla ise, bacadan atılan enerjide artacaktır)
• Soğuk yanma havasının fazlalığından veya alevin soğuk yüzeyden geçmesinden kaynaklanan alev soğuması da eksik yanmaya neden olur.

Baca gazındaki su buharı nedeniyle olan ısı kaybı

• Yakıtın bünyesinde bulunan nem, yanma reaksiyonusonrasında buharlaşarak açığa çıkmaktadır. Bu nem, faydalı enerjinin bir kısmının bacadan atılmasına neden olmaktadır. Yakıt bünyesindeki nemin  mümkün olduğunca azaltılması ile bu kayıp azaltılabilir.
• Su buharı ile olan en yüksek kayıplar, kimyasal kompozisyonları nedeniyle gaz yakıtlarda meydana gelmektedir.